Η Έδρα UNESCO «Διαπολιτισμικής Πολιτικής για μια Δραστήρια και Αλληλέγγυα Ιθαγένεια» ιδρύθηκε στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, με απόφαση της Γενικής Γραμματείας της UNESCO μετά από συμφωνία που υπεγράφη μεταξύ της UNESCO και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας το 2004. Διευθύντρια της έδρας από το 2004 εώς το 2014 διετέλεσε η κα. Παρασκευή (Παρούλα) Νάσκου-Περράκη, Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Οργανισμών στο τμήμα Δ.Ε.Σ. του Πανεπιστημίου. Από το 2014 την διεύθυνση της Έδρας με πρόταση τoυ Πρύτανη του Πανεπιστημίου και έγκριση της UNESCO, ανέλαβε η κα. Δέσποινα Αναγνωστοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Δικαίου στο ανωτέρω τμήμα.
Σκοπός της Έδρας είναι η προώθηση της έρευνας, κατάρτισης, πληροφόρησης και μετεκπαίδευσης στον τομέα της διαπολιτισμικής πολιτικής. Ο όρος Διαπολιτισμική Πολιτική, όρος που συναντάται σε όλους τους άξονες δράσης της UNESCO, καταδεικνύει ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να βοηθήσουν με κάθε δυνατό μέσο στον σεβασμό της πολιτισμικής παράδοσης του κάθε ατόμου ή ομάδας ατόμων, στον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, στην προώθηση της ισότητας των ευκαιριών και στην καλύτερη δυνατή ένταξη του ατόμου ή της ομάδας ατόμων στην κοινωνία, στην καταπολέμηση κάθε μορφής διακρίσεων με απώτερο σκοπό την αρμονική συμβίωση όλων όσων διαμένουν σε ένα κράτος, αλλά και κατ’ επέκταση και μεταξύ των κρατών σε ένα ειρηνικό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον.
Το πρόσθεμα «διά» στον όρο διαπολιτισμική πολιτική διασφαλίζει την άρνηση σε κάθε μονόπλευρη διαδικασία, ανεξαρτήτως των όποιων καλών προθέσεων, και καλεί όλους, με ή χωρίς ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, να ζήσουν σε μία κοινωνία που να βασίζεται στην αποδοχή της διαφορετικότητας των άλλων και στον αλληλοσεβασμό των δικαιωμάτων τους.
Με τον όρο «δραστήρια και αλληλέγγυα ιθαγένεια» εννοούμε τον σεβασμό της διαφορετικής ιθαγένειας και της ιδιαιτερότητας του ατόμου ή της ομάδας ατόμων μέσω της προστασίας και του σεβασμού των δικαιωμάτων όλων όσων διαμένουν σε μία χώρα.
Για την εκπλήρωση των ανωτέρω στόχων είχε εισαχθεί αρχικά στο πρόγραμμα σπουδών του ΔΕΣ το κατ’ επιλογήν μάθημα «Διαπολιτισμική Πολιτική», που αντικαταστάθηκε με την «Πολιτιστική Διπλωματία», ενώ παράλληλα στα προγράμματα εξειδίκευσης δημιουργήθηκε κύκλος μαθημάτων με τη θεματική ενότητα «Δικαιώματα του Ανθρώπου και Διαπολιτισμική Πολιτική». Επιπλέον, η Έδρα παρέχει στους φοιτητές τη δυνατότητα να συμμετέχουν στις δράσεις της μέσω πρακτικής άσκησης κατά τη διάρκεια της οποίας εκπονούν εργασίες, κάνουν μεταφράσεις, συλλογές διεθνών πράξεων, ενώ βοηθούν στη διοργάνωση των εκδηλώσεων. Στο πλαίσιο αυτής της πρακτικής άσκησης έχει συγκροτηθεί ομάδα φοιτητών για τη συλλογή «Νέα της UNESCO», που εμφανίζεται στην ιστοσελίδα μας.
Μέχρι σήμερα η Έδρα έχει προβεί σε μία σειρά από δημοσιεύματα και εκδόσεις :
1. Κανόνες Συμπεριφοράς Καθημερινής Επικοινωνίας με Άτομα με Αναπηρία
2. UNESCO Συμβάσεις/Conventions, που εκδόθηκε με την οικονομική ενίσχυση της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO,
3. Η προστασία των Δικαιωμάτων των Γυναικών. Διεθνείς πράξεις σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο,
4. Μηχανισμοί προστασίας Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Διεθνείς πράξεις, θεωρία και πρακτική,(β’ έκδοση 2014)
5. International mechanisms protecting human rights. Texts, comments and case law,
6. The protection of women’s rights in the European Union,
7. Η έννοια της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της ανθρωπότητας: Η συμβολή της UNESCO,
8. Δικαιώματα του Ανθρώπου: ερωτήσεις και απαντήσεις.
Επιπλέον η Έδρα UNESCO δημοσίευσε «Κανόνες Συμπεριφοράς» προς τα άτομα με αναπηρία, που εκδόθηκαν σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και που διανεμήθηκαν σε όλους τους δημόσιους τομείς.
Η Έδρα UNESCO έχει αναπτύξει συνεργασία με:
- Τη Διεύθυνση Διαπολιτισμικής Πολιτικής της UNESCO στο Παρίσι
- Το Περιφερειακό Γραφείο της UNESCO στη Βενετία
- Την Ελληνική Εθνική Επιτροπή UNESCO
- Τις έδρες UNESCO του ΑΠΘ
- Τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης πλέον Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας – Γενική Γραμματεία Μέσων Ενημέρωσης
- Το Κέντρο UNESCO για τις Γυναίκες και την Ειρήνη στα Βαλκάνια
- Το Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης
- Το Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ
- Τα Μουσεία της Θεσσαλονίκης
- Τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
- Τα Διαπολιτισμικά σχολεία της Θεσσαλονίκης
- Το Ελληνικό Kολλέγιο Θεσσαλονίκης
- Τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση Ανατολικής και Δυτικής Θεσσαλονίκης και με άλλους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς σε μια προσπάθεια να διαδώσει τις αξίες UNESCO για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη σημασία της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης